To moje. I tamto też moje.

„To moje. I tamto też”- słyszymy często z ust malucha.

Trudno się dziwić- dziecko nie przychodzi na świat z gotowością dzielenia się swoimi rzeczami z innymi. Wszystkiego musi się nauczyć.

Początkowo nie rozumie, że przedmioty mają właścicieli - chce mieć wszystko dla siebie nie z egoizmu czy przekory - w jego odczuciu po prostu wszystko należy do niego. Biorąc łopatkę kolegi często samo nie chce podzielić się swoimi foremkami z innymi - występuje tu dodatkowe utrudnienie - jedyną formą czasu w główce dziecka jest teraźniejszość. Każde „za dwie minuty” czy „potem” oznacza dla niego to samo, co „nigdy”.

W pierwszych etapach socjalizacji dziecko niewiele rozumie z reguł porządkujących świat. Jest za małe, by wytłumaczyć mu, by bawiło się tylko swoimi rzeczami i trudno je przekonać, by  poszanowało cudzą własność. Warto jak najwcześniej uczyć dzieci umiejętności współpracy, wspólnej zabawy oraz dzielenia się - to ułatwi mu funkcjonowanie w społeczeństwie. Wpajanie zasad współżycia często jest niewdzięcznym zajęciem, wymaga też pomysłowości i sprytu - tak naprawdę dopiero trzylatek wie, co znaczy, że coś jest „moje” i „twoje”.

Jak nauczyć dziecko dzielenia się zabawkami i jak zachęcić do wspólnej zabawy?

• Pokazuj dziecku, że warto się dzielić - "Pożycz Oskarkowi łopatkę, a on da ci się pobawić swoim autkiem”.  „Jeśli nie będziesz chciała pożyczyć Marysi foremek, to ona pewnie nie pożyczy ci konewki” (to argument chyba najszybciej trafiający do małej główki).
• Pokaż dziecku, że dzielenie się może być radością - „W tej chwili nie bawisz się wiaderkiem, a Zuzia bardzo chciałaby zrobić w nim babkę - możesz pożyczyć? Na pewno się bardzo ucieszy!”
• Pokaż, jaka interesująca może być wspólna zabawa - „Rzuć Kajtkowi swoją piłkę - poodbijacie ją razem”.
• Ucz dawać - karmcie razem gołębie - najlepiej tak, by każdy dostał choćby okruszek chleba.
• Podkreślaj, że coś jest twoje - krojąc jabłko połóż na talerzyku cząstkę dla siebie, na drugim - dla dziecka.
• Do piaskownicy bierz o jedną zabawkę więcej -jeśli masz dwie łopatki, łatwiej się podzielić.
• Rozmawiaj z dzieckiem, wyjaśniaj, co jest dobre, co złe - i tłumacz dlaczego.
• Negocjuj, zamiast nakazywać - dając wybór wspierasz kształtowanie indywidualności dziecka.
• Pokaż dziecku, jak być dyplomatą - maluch czasem nie wie, co zrobić, by dostać to, czego chce. Podpowiedz mu: "Jeśli chcesz pożyczyć lalkę Oli, najpierw ją o to poproś/zapytaj", „Jeśli chcesz odebrać swoją łopatkę powiedz Karolowi, że chcesz ją otrzymać z powrotem”; potem pozwól dziecku być samodzielnym animatorem zabaw.
• Pokaż dziecku, że ty też dzielisz się różnymi rzeczami i inni dzielą się z tobą: "Ciocia pożyczyła mi świetną książkę" czy „Pożyczyłam dziś sąsiadce szklankę cukru”.
• Jeśli zauważysz, że dziecko robi postępy - chwal je: "Super, że pożyczyłaś Oliwii piłkę. Jestem z ciebie dumna".
• Ucz dziecko, że nie wszystko jest dla niego. Nawet kiedy kupisz mu paczkę ulubionych gum poproś, by poczęstowało domowników.

Największe problemy z dzieleniem się mają zwykle dzieci, którym brakuje kontaktów z rówieśnikami, które są jedynakami, nie chodzą do przedszkola lub rzadko korzystają z placów zabaw. Trzeba stwarzać okazję, by maluch jak najczęściej przebywał w grupie rówieśniczej - im częściej będzie przebywać z innymi dziećmi, tym szybciej zorientuje się, że wspólna zabawa i dzielenie się są nierozłączne.

Proces socjalizacji to długa i kręta ścieżka, a nasi piechurzy różnie sobie na niej radzą. Wpajajmy dziecku reguły życia społecznego, uczmy je asertywności, współpracy, jednak zachowajmy umiar. Pamiętajmy, że są ważniejsze rzeczy niż podwórkowy savoir- vivre. Nie żądaj od dziecka, by było uległe i oddawało swoje zabawki wbrew sobie. Szanuj i jego, i jego własność. Nie zmuszaj go, by dzieliło się wszystkim ze wszystkimi i wbrew sobie - nie programuj go na bezwzględnie spełnianie oczekiwań innych. Dziecko ma prawo do swojego zdania czy nam się to podoba czy nie. Uznanie tegoż prawa zaprocentuje postawą malucha w przyszłości - poczuciem bezpieczeństwa i pewnością siebie.

Pobierz artykuł w wersji PDF.